Ένα απο τα σημαντικότερα διλήμματα που απασχολούν και κατα καιρούς έχουν διχάσει τους Ευρωπαίους Πράσινους είναι η χάραξη μιας ενιαίας πολιτικής όσον αφορά τη χρήση στρατιωτικής δύναμης για την προάσπιση του Διεθνούς Δικαίου και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, η διεθνής κοινότητα ήρθε αντιμέτωπη με μια σειρά εθνικών συγκρούσεων, οι οποίες απείχαν κατά πολύ απο τους διακρατικούς πολέμους της Ψυχροπολέμικής περιόδου. Οι νέες αυτές συγκρούσεις πυροδοτήθηκαν όχι μόνο από εθνικές ένοπλες δυνάμεις αλλα και απο παραστρατιωτικές οργανώσεις, οι οποίες συχνά κατέφευγαν σε πρωτοφανείς επιθέσεις εναντίον πολιτών για να επιτύχουν τις επιδιώξεις τους.
Στην Ευρώπη το δίλημμα ξεκίνησε με τον εμφύλιο στη Βοσνία. Μετά απο χρόνια διπλωματικών διαπληκτισμών, τα Ηνωμένα Έθνη απέστειλαν ειρηνευτικά στρατεύματα στην περιοχή, τα οποία όμως απέτυχαν να προστατεύσουν τους πολίτες καθώς οι Κυανόκρανοι δεν διέθεταν τον απαραίτητο εξοπλισμό για να αντιμετωπίσουν την γενοκτονία και την εθνοκάθαρση των αντιμαχόμενων πλευρών. Και τα ‘όμορφα χωρια’ συνέχιζαν ‘όμορφα’ να ‘καίγονται’, χρησιμοποιώντας τον τίτλο της ταινίας του Dragojevic, με την Ευρώπη να παρακολουθεί αμέτοχη το δράμα που συνεχίστηκε με τον πόλεμο του Κοσόβου, φθείροντας εν συνεχεία και τις πάγιες πασιφιστικές αντιλήψεις των Πρασίνων.
Προς αποκατάσταση της σύγχυσης που έχει δημιουργηθεί γύρω απο αυτό το θέμα θα ήθελα σε αυτό το σημείο να αποκαταστήσω την ιστορική αλήθεια γύρω απο την ιδεολογική πλατφόρμα της χρήσης στρατιωτικής ισχύος απο τα Ευρωπαικά Πράσινα Κόμματα. Το ζήτημα αυτό τίθεται συχνά ως ο πυρήνας του προβλήματος ταύτισης και συνεργασίας με τους Ευρωπαίους Πράσινους με αρκετά ακραίες αντιδράσεις – απο τον αποτροπιασμό για την οποιαδήποτε συσχέτιση των Οικολόγων Πράσινων με τους Ευρωπαίους Πράσινους απο αριστερά ρέυματα μέχρι την φοβικότητα διαφωνίας και διαφοροποίησης μαζί τους απο υπέρμαχους της Ευρωπαικής Ολοκλήρωσης.
Θα ήθελα λοιπόν να τονίσω ότι τα οικολογικα πολιτικά κόμματα στην Ευρώπη έχουν βαθειές ιστορικές ρίζες στα ειρηνευτικά κινήματα και η συγκατάθεση τους στην ένοπλη χρήση ισχύος υπήρξε σπανιότατη. Το ειρηνευτικό δόγμα διατείνεται ότι η χρήση στρατιώτικής ισχύος είναι ακατάλληλη για την επίλυση συγκρούσεων καθώς συνεισφέρει μόνο στην κλιμάκωση αυτών και παράλληλα προκαλεί παράπλευρες απώλειες. Στο νεο εξελισσόμενο γεωστρατηγικό περιβάλλον τα Ευρωπαικά Πράσινα Κόμματα βρέθηκαν στην κόψη πολύ ιδιαίτερων συγκυριών, τις οποίες αξίζει να εξετάσει κανείς.
Παρά το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι Πράσινοι ήταν αντίθετοι στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991 και υπερ μιας πολιτικής ‘αποτροπής συγκρούσεων’ στη Βοσνια, οι πρωτοφανείς αγριότητες των Σέρβων παραστρατιωτικών στο Κόσοβο και ιδιαίτερα ο τρόπος με τον οποίον αυτές προβλήθηκαν απο την πλειοψηφία των Ευρωπαικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης επηρρέασαν βαθύτατα τον ειρηνισμό των πράσινων κομμάτων. Μέσα σε αυτό το κλίμα παραπληροφόρησης οσον αφορα τις αγριότητες των αλβανόφωνων και τη δράση των αλβανικών παραστρατιωτικών οργανώσεων, η απόφαση του Μιλόσεβιτς να παρατάξει τις σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις σε θέση μάχης έγειρε ακόμα περισσότερο την πλάστιγγα υπέρ της χρήσης αεροπορικής ισχύος απο τα Νατοικά στρατεύματα. Για πρώτη φορά τα πράσινα κόμματα στην Ευρώπη παραμέρισαν τις θεμελιώδεις τους αρχές υποστηρίζοντας περιορισμένου αριθμού αεροπορικές επιθέσεις ενανίον Σερβικών στρατιωτικών στόχων.
Διάσημοι στρατηγικοί ιστορικοί και αμυντικοί αναλυτές διατυμπάνιζαν λιγο πριν την εναρξη του πολέμου στο Κόσοβο ότι μια αεροπορική επιδρομή δύο ημερών με ‘εξυπνα’ όπλα ακριβείας στην εξεύρεση στόχων θα επετύγχανε την διακοπή της εθνοκάθαρσης. Εβδομήντα δύο μέρες μετά ο Μιλόσεβιτς υποκύπτει στη συνθήκη του Rambouillet με εκατόμβες Σέρβων αμάχων, όμως ο διάσημος πολεμικός αναλυτής John Keegan ‘αποτάσσει’ την σπουδαιότητα των αεροπορικών επιδρομών ζητώντας μάλιστα και συγνώμη αφου η εθνοκάθαρση συνεχίζοταν αμείωτη και μετά το πέρας του πολέμου.
Τα ευρωπαικά πράσινα κόμματα είχαν παγιδευτει σε περιστάσεις όπου ‘θα ηταν ένοχα έαν δεν αναλάμβαναν δράση αλλά και εξίσου ένοχα έαν δρούσαν’ σύμφωνα με τον Joschka Fischer, τον τότε Πράσινο Υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας. Επιπλέον, αρκετά από τα τότε νεοεκλεγεθέντα σε κυβερνητικούς συνασπισμούς πράσινα κόμματα ρίσκαραν στην κυριολεξία την πτώση των κυβερνήσεων τους τη στιγμή που η πλειοψηφία των Ευρωπαικών κυβερνήσεων τάσσονταν υπέρ μιας σύντομης αεροπορικής επιδρομής.
Εν κατακλείδι, ο πόλεμος του Κοσόβου σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται του αφορισμού του ειρηνιστικού υποβάθρου της πράσινης ιδεολογίας. Πολύτιμα όμως συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν καθώς νέες άπειλες ασφάλειας, όπως η διεθνής τρομοκρατία, περιπλέκουν την παγίωση ειρηνιστικών θέσεων στο μετα-ψυχροπολεμικό περιβάλλον καθώς τα οικολογικά κινήματα δεν διαθέτουν την εκλογική ισχύ να ξεπεράσουν την αχίλλειο πτέρνα των κυβερνητικών συνασπισμών.
Κατερίνα Τσουκαλά
Πράσινη Πολιτική
Φύλλο 63 - Μαϊος 2008
It began with a Lie
A Film by Jo Angerer and Mathias Werth
Στην Ευρώπη το δίλημμα ξεκίνησε με τον εμφύλιο στη Βοσνία. Μετά απο χρόνια διπλωματικών διαπληκτισμών, τα Ηνωμένα Έθνη απέστειλαν ειρηνευτικά στρατεύματα στην περιοχή, τα οποία όμως απέτυχαν να προστατεύσουν τους πολίτες καθώς οι Κυανόκρανοι δεν διέθεταν τον απαραίτητο εξοπλισμό για να αντιμετωπίσουν την γενοκτονία και την εθνοκάθαρση των αντιμαχόμενων πλευρών. Και τα ‘όμορφα χωρια’ συνέχιζαν ‘όμορφα’ να ‘καίγονται’, χρησιμοποιώντας τον τίτλο της ταινίας του Dragojevic, με την Ευρώπη να παρακολουθεί αμέτοχη το δράμα που συνεχίστηκε με τον πόλεμο του Κοσόβου, φθείροντας εν συνεχεία και τις πάγιες πασιφιστικές αντιλήψεις των Πρασίνων.
Προς αποκατάσταση της σύγχυσης που έχει δημιουργηθεί γύρω απο αυτό το θέμα θα ήθελα σε αυτό το σημείο να αποκαταστήσω την ιστορική αλήθεια γύρω απο την ιδεολογική πλατφόρμα της χρήσης στρατιωτικής ισχύος απο τα Ευρωπαικά Πράσινα Κόμματα. Το ζήτημα αυτό τίθεται συχνά ως ο πυρήνας του προβλήματος ταύτισης και συνεργασίας με τους Ευρωπαίους Πράσινους με αρκετά ακραίες αντιδράσεις – απο τον αποτροπιασμό για την οποιαδήποτε συσχέτιση των Οικολόγων Πράσινων με τους Ευρωπαίους Πράσινους απο αριστερά ρέυματα μέχρι την φοβικότητα διαφωνίας και διαφοροποίησης μαζί τους απο υπέρμαχους της Ευρωπαικής Ολοκλήρωσης.
Θα ήθελα λοιπόν να τονίσω ότι τα οικολογικα πολιτικά κόμματα στην Ευρώπη έχουν βαθειές ιστορικές ρίζες στα ειρηνευτικά κινήματα και η συγκατάθεση τους στην ένοπλη χρήση ισχύος υπήρξε σπανιότατη. Το ειρηνευτικό δόγμα διατείνεται ότι η χρήση στρατιώτικής ισχύος είναι ακατάλληλη για την επίλυση συγκρούσεων καθώς συνεισφέρει μόνο στην κλιμάκωση αυτών και παράλληλα προκαλεί παράπλευρες απώλειες. Στο νεο εξελισσόμενο γεωστρατηγικό περιβάλλον τα Ευρωπαικά Πράσινα Κόμματα βρέθηκαν στην κόψη πολύ ιδιαίτερων συγκυριών, τις οποίες αξίζει να εξετάσει κανείς.
Παρά το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι Πράσινοι ήταν αντίθετοι στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991 και υπερ μιας πολιτικής ‘αποτροπής συγκρούσεων’ στη Βοσνια, οι πρωτοφανείς αγριότητες των Σέρβων παραστρατιωτικών στο Κόσοβο και ιδιαίτερα ο τρόπος με τον οποίον αυτές προβλήθηκαν απο την πλειοψηφία των Ευρωπαικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης επηρρέασαν βαθύτατα τον ειρηνισμό των πράσινων κομμάτων. Μέσα σε αυτό το κλίμα παραπληροφόρησης οσον αφορα τις αγριότητες των αλβανόφωνων και τη δράση των αλβανικών παραστρατιωτικών οργανώσεων, η απόφαση του Μιλόσεβιτς να παρατάξει τις σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις σε θέση μάχης έγειρε ακόμα περισσότερο την πλάστιγγα υπέρ της χρήσης αεροπορικής ισχύος απο τα Νατοικά στρατεύματα. Για πρώτη φορά τα πράσινα κόμματα στην Ευρώπη παραμέρισαν τις θεμελιώδεις τους αρχές υποστηρίζοντας περιορισμένου αριθμού αεροπορικές επιθέσεις ενανίον Σερβικών στρατιωτικών στόχων.
Διάσημοι στρατηγικοί ιστορικοί και αμυντικοί αναλυτές διατυμπάνιζαν λιγο πριν την εναρξη του πολέμου στο Κόσοβο ότι μια αεροπορική επιδρομή δύο ημερών με ‘εξυπνα’ όπλα ακριβείας στην εξεύρεση στόχων θα επετύγχανε την διακοπή της εθνοκάθαρσης. Εβδομήντα δύο μέρες μετά ο Μιλόσεβιτς υποκύπτει στη συνθήκη του Rambouillet με εκατόμβες Σέρβων αμάχων, όμως ο διάσημος πολεμικός αναλυτής John Keegan ‘αποτάσσει’ την σπουδαιότητα των αεροπορικών επιδρομών ζητώντας μάλιστα και συγνώμη αφου η εθνοκάθαρση συνεχίζοταν αμείωτη και μετά το πέρας του πολέμου.
Τα ευρωπαικά πράσινα κόμματα είχαν παγιδευτει σε περιστάσεις όπου ‘θα ηταν ένοχα έαν δεν αναλάμβαναν δράση αλλά και εξίσου ένοχα έαν δρούσαν’ σύμφωνα με τον Joschka Fischer, τον τότε Πράσινο Υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας. Επιπλέον, αρκετά από τα τότε νεοεκλεγεθέντα σε κυβερνητικούς συνασπισμούς πράσινα κόμματα ρίσκαραν στην κυριολεξία την πτώση των κυβερνήσεων τους τη στιγμή που η πλειοψηφία των Ευρωπαικών κυβερνήσεων τάσσονταν υπέρ μιας σύντομης αεροπορικής επιδρομής.
Εν κατακλείδι, ο πόλεμος του Κοσόβου σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται του αφορισμού του ειρηνιστικού υποβάθρου της πράσινης ιδεολογίας. Πολύτιμα όμως συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν καθώς νέες άπειλες ασφάλειας, όπως η διεθνής τρομοκρατία, περιπλέκουν την παγίωση ειρηνιστικών θέσεων στο μετα-ψυχροπολεμικό περιβάλλον καθώς τα οικολογικά κινήματα δεν διαθέτουν την εκλογική ισχύ να ξεπεράσουν την αχίλλειο πτέρνα των κυβερνητικών συνασπισμών.
Κατερίνα Τσουκαλά
Πράσινη Πολιτική
Φύλλο 63 - Μαϊος 2008
It began with a Lie
A Film by Jo Angerer and Mathias Werth
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου